مالیات چیست؟ وظایف سازمان امور مالیاتی کشور 

مالیات نوعی هزینه مالی اجباری است که توسط یکی از سازمان های دولت، با هدف تامین هزینه‌های متفاوت دولت، برعهده مالیات دهنده که شخصی حقیقی یا  حقوقی است واجب می‌شود.

پرداخت مالیات ممکن است به صورت پول یا کاری معادل آن باشد. پرداخت مالیات توسط افراد، در همه‌ی جوامع جهان امری واجب است.

سیستم مالیاتی بعضی کشورها به روش نرخ ثابت مالیات بردرآمد است. اما اکثر کشورها سیستم مالیاتی پلکانی با درآمد دارند.

در اکثر کشورهای جهان، مالیات بر درآمد اشخاص و شرکت‌ها هم تعلق می‌گیرد. حتی در برخی کشور‌ها مالیات بر دارایی، ارث، املاک، هدیه، فروش و مالیات بر درآمد نیز وجود دارد.

از نظر اقتصاد دانان در جهان، هر نقل و انتقال پول به دولت، تحت عنوان مالیات به حساب نمی‌آید. برای مثال: شهریه دانشگاه‌های عمومی، هزینه‌ خدمات رفاهی، جریمه‌ راهنمایی و رانندگی. 

در ایران، گرفتن مالیات توسط سازمان امور مالیاتی کشورانجام می‌شود. تامین بودجه دولت یا تغییر قیمت برای تاثیر بر تقاضا یکی از اهداف سازمان است.

بهترین راه برای مدیریت مالیات سالانه، مشورت با مشاور مالیاتی است. موسسه ثبت سفیر، آماده ارائه خدمات مالیاتی به شما عزیزان است.

جریمه‌ی مالیاتی شامل چه اشخاصی می‌شود؟

بنا بر دلایلی اعم از ارائه صورت مالی غیر واقع یا ارائه گزارش بعد از بازه زمانی تایین شده، طبق قانون مجازات مالیات‌ به شخص حقیقی یا حقوقی تعلق می‌گیرد.

این مجازات ممکن است به صورت مجازات مدنی، جریمه، ضبط یا مجازات کیفری مانند حبس باشد.

مالیات چند نوع است؟

مالیات در دو نوع مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی می‌شود.

مالیات مستقیم 

• اشخاصی که مشمول قانون مالیات مستقیم می‌شوند.

• همه‌ی مالکین حقیقی یا حقوقی که نسبت به اموال یا املاک خود در ایران طبق مقررات عمل می‌کنند.

• شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به همه درآمد‌های ایران و خارج. 

• هر شخص ایرانی غیر مقیم در ایران که در اینجا به تحصیل می‌پردازند.

مالیات غیر مستقیم

• افرادی که مشمول قانون مالیات مستقیم نمی‌شوند. 

• وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی

• شهرداری‌ها و دهیاری‌ها

• دستگاه‌هایی که بودجه آن‌ها توسط دولت تامین می‌شود.

مالیات به چه موضوعاتی تعلق می‌گیرد؟

مالیات بر ارث

دارایی و اموالی که در نتیجه فوت شخصی اعم از فوت واقعی یا فرضی منتقل شده، مشمول مالیات بر ارث می‌شود.

وارثان، جهت استفاده از ما ترک متوفی، هرنوع نقل وانتقال یا ثبت اموال، حقوق مالی و برداشت از حساب‌های بانکی شخص فوت شده، ملزم به ارائه گواهی مالیاتی مربوط هستند.

مالیات بر درامد مشاغل

کاسبان، اصناف، پیشه وران، صاحبان کارخانه، کارگاه‌های تولیدی و سایر افرادی که به صورت شخص حقیقی درباره‌ی درآمد حاصل از فعالیت درمشاغل آزاد، تنها یا با مشارکت مدنی فعالیت دارند.

یا به عناوینی غیر از موارد ذکر شده در دیگر بخش‌های قانون مالیات مستقیم در ایران، درآمدی به دست بیاورند، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل خواهند شد.

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

طبق ماده 551 قانون مالیات مستقیم، جمع درآمد شرکت، درآمد ناشی از فعالیت‌های انتفاعی دیگر افراد حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود.

بعد از نضع زیان‌های حاصل از منابع غیر معاف، کسر معافیت‌های وضع شده در قانون، به غیر از مواردی که طبق مقررات دارای نشر جداگانه‌ای است، مشمول مالیات 25 درصد خواهند بود.

مالیات بر درآمد املاک جاری

طبق قانون مالیات مستقیم، در موارد زیر، مالیات بردرآمد اجاره املاک، به مؤدیان تعلق می‌گیرد. درآمد شخص حقیقی یا حقوقی، ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران، بعد از کسر معافیت‌های وضع شده در قانون مالیات مستقیم، مشمول مالیات بردرآمد املاک است.

درآمد مشمول مالیات املاک عبارتست از کل مال‌الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر 52% بابت هزینه‌ها، استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره، براساس اصلاحیه مصوب 494931/13 قانون مالیات مستقیم، از اول سال 2/13، واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر که به استناد سامانه ملی امالک و اسکان کشور به عنوان واحد خالی شناسایی می‌شوند.

از سال دوم به بعد مشمول مالیاتی معادل نسبتی از مالیات بر اجاره هستند.

مالیات بر درآمد حقوق

درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص ديگر، اعم از حقیقی يا حقوقی، درصورت تحویل نیروی کار خود بابت اشتغال در ايران، برحسب زمان يا کار انجام يافته به طور نقد يا غیر نقد کسب کرده.

همچنین درآمد حقوقی که در مدت مأموريت خارج از کشور، از طرف دولت جمهوری اسلامی ايران يا اشخاص مقیم ايران از منابع ايرانی به دست می‌آید، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.

هیئت حل اختلاف مالیاتی

طبق دستور رئیس سازمان، هیئت حل اختلاف مالیاتی تشکیل می‌شود. این هیئت با 3 نفر نماینده رسمی که یکی از آنها می‌تواند نماینده‌ی صنف مورد بحث باشد.

موضوع را بررسی و کاملا منصفانه پرونده را مجدد بررسی، سپس رای نهایی را صادر می‌کنند. جهت شکایت و تجدید نظرخواهی ابتدا از رئیس اداره امور مالیاتی به صورت کتبی درخواست بررسی می‌کنند.

لازم به ذکر است در این جلسه، شخص حقیقی یا حقوقی اجازه‌ی حضور و دفاع از لایحه‌ی خود را دارد.

وظایف سازمان امور مالیاتی کشور

• تصدی کلیه امور مربوط به اجرای مقررات انواع مالیات‌های مستقیم، غیر مستقیم و سایر مالیات و همه مراحل مربوط، ازقبیل شناسایی مودیان، تشکیل پرونده، تنظیم شناسنامه‌های مالیاتی، تشخیص و مطالبه مالیات، حل اختلاف مالیاتی، وصول مالیات به طرق معمول یا از طریق عملیات اجرایی و سایر موارد مربوط به مالیات در قالب قوانین مالیاتی و سایر قوانین اجرایی درکشور.

• مطالعه، بررسی و شناخت موانع نظام مالیاتی و برنامه‌ریزی برای از بین بردن این قبیل مشکلات.

• ارائه پیشنهادات لازم و قابل اجرا در زمینه همه‌ی کارهای مربوط به اجرای مقررات، انواع مالیات مستقیم و غیرمستقیم و سایر امور مربوط به مالیات.

• ارائه پیشنهادهای لازم و قابل اجرا در زمینه فراهم آوری سیاست‌ها و روش‌های مالیاتی در اجرای وظایف قانونی مرتبط.

• تنظیم سیاست‌های اجرایی جهت دریافت مالیات در کشور و نظارت بر اجرای درست مطالب تصویب شده و اخذ تمهیداتی که الزامی هستند.

• چگونگی اجرای قوانین و مقررات مالیاتی از طریق تهیه و تنظیم آیین نامه‌ها و دستور العمل‌های لازم و طراحی نظام و روش‌های قابل اجرا در تشخیص و حصول مالیات.

• نظارت براجرای منظم و کامل، ارائه پیشنهادهای اصلاحی لازم درمورد مقررات مالیاتی کشور و نظارت بر اجرای درست این دسته قوانین.

• طراحی، تهیه و اجرای برنامه پژوهشی و اجرایی برای توسعه وضع نظام مالیاتی کشور در زمینه‌هایی چون بنیاد مالیاتی، ثبت نام و راهنمایی پرداخت کنندگان، توسعه خوداظهاری، انجام ممیزی‌های تاثیرگذار، حسابداری مالیاتی، وصول و اجرا جهت سرعت بخشیدن و دقت و توجه اعمال مالیاتی.

• مطالعه، بازبینی و تحقیق بی وقفه در زمینه قوانین و مقررات مالیاتی و عرضه طرح یا مبادرت واجب جهت تهذیب وشیوه اتمام آن ها از طریق مراجع قانونی مربوطه.

• بررسی مقایسه‌ای، تحقیق و پژوهش مداوم در نظام‌های مقدم و مالیاتی کشورهای منتخب برای ترقی نظام مالیاتی کشور.

• بررسی در جهت، یافتن راه کارهای درست شناسایی مراجع مالیاتی و ازدیاد و رشد گنجایش مالیاتی کشور و پیشنهاد آن به وزیر امور اقتصادی و دارایی.

• جمع آوری و پردازش اطلاعات، به کارگرفتن شماره‌های اقتصادی، ملی و کدپستی برای تشخیص واحدها و منابع مالیاتی و فراگیران قوانین و مقررات مالیاتی به جهت دستیابی به اهداف پیش بینی شده در قانون و اجرای عدالت مالیاتی.

• انجام مطالعات، بررسی و تصحیح ساختار سازمانی و نیروی انسانی شاغل در امور مالیاتی برای اجرای وظایف سپرده شده و تامین نیروی انسانی لازم.

• طراحی، برنامه‌ریزی و اجرای برنامه های آموزشی لازم برای بالا بردن کیفیت نیروی انسانی اداره، براساس نیازهای مشخص شده.

• طراحی، اجرا، بهسازی نظام کامل مالیاتی کشور، ایجاد شبکه اطلاعاتی فراگیر خودکار، استفاده از روال نوین و ابزارپیشرفته در جهت شکل‌ گیری مداخل مالیاتی.

• طرح ریزی، فراهم نمودن قالب‌های مهم برای ازدیاد سودآوری، کیفیت امور مالیاتی و کاهش هزینه‌های مودیان در پرداخت مالیات.

• انجام مطالعات، بررسی‌های لازم، ارزشیابی مستمر فعالیت واحدهای مالیاتی، نیروی انسانی مربوط و هدایتشان.

• آموزش و ارائه انواع خدمات به پرداخت کنندگان مالیاتی جهت آشنایی آنان با تکالیف مربوط، انجام وظایف قانونی و پرداخت مالیات.

• نظارت و بازرسی در جهات اخلاقی، اعمال و رفتار ماموران مالیاتی، کشف تخلفات اداری آنان، تعقیب متخلفان و حصول اطمینان از عدالت مالیاتی، سلامت و شفافیت در انجام این امور با رعایت قوانین و مقررات مربوط به مالیات.

• اظهار نظر در مورد  پیش نویس طرح‌ها، لوایح و تصویب نامه‌های مطرح شده مربوط به اعمال مالیاتی برای وزیراموراقتصادی و دارایی و دیگر مراجع قانونی در خصوص مالیات.

• مطالعه و بررسی در مورد کشف روش‌های مناسب راهنمایی و سیاست‌گذاری در امور دعاوی حقوقی، قضایی و کیفری مربوط به امور مالیاتی کشور.

• انجام مطالعات اقتصادی مربوط به مالیات و ارائه گزارشات تحلیلی و آماری مربوط به درآمدهای مالیاتی برای وزیر اموراقتصادی، دارایی و سایر مراجع قانونی در این حوزه.

• استفاده از تحلیل‌های انجام شده در جهت بهبود وضع قوانین نظام مالیاتی در کشور.

• همکاری با موسسات داخلی و بین‌المللی در جهت توسعه ماموریت در چهارچوب مقررات موضوع مربوط به مالیات در کشور.

• برنامه‌ریزی به منظور برقراری روابط  مطلوب و مناسب بین عوامل وصول مالیات و پرداخت کنندگان  و تعیین موازین خاص اخلاقی و رفتاری برای ماموران مالیاتی کشور.

• تهیه آیین‌نامه و قوانین مورد نیاز پیش‌بینی شده در قوانین و مقررات موضوع برای تصویب در مراجع ذیصلاح.

• برآورد درآمدهای مالیاتی مربوط به هر سال و ارائه آن به وزیر امور اقتصاد و دارایی برای درج در لایحه بودجه.

• انجام سایر اقدامات ضروری جهت تحقق اهداف سازمان. برنامه ریزی، تهیه دستورالعمل در زمینه قانون مبارزه با پولشویی، اصلاح آن‌ها و همکاری با شورای عالی مبارزه با پولشویی.

       سامانه مالیاتی کشور Tax gov.ir است.