ثبت اظهارنامه ارزش افزوده 

یکی از انواع مالیات های غیر مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده می باشد که ضوابط مربوط به آن، در قانون مالیات بر ارزش افزوده، تعیین شده است. به طور خلاصه، مالیات بر ارزش افزوده، به مالیاتی گفته می شود که در هر مرحله از فرایند تولید و توزیع و واردات کالاها و خدمات، بر مبنای ارزش افزوده ایجاد شده، تعلق می گیرد و پرداخت کننده نهایی آن، مصرف کننده می باشد.
این مالیات، باید توسط عرضه کنندگان کالاها و خدمات به سازمان امور مالیاتی کشور، پرداخت شود که این پرداخت، از طریق ابزاری با عنوان اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده انجام می شود و مودیان مالیاتی مکلف شده اند با تنظیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده، این مالیات را به دولت بپردازند. 

اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات چند مرحله‌ای است که براساس درصدی از ارزش افزوده ایجاد شده در کالاهای فروخته شده یا خدمات ارائه شده در هر مرحله از واردات، تولید و توزیع آنها اخذ می شود. یعنی، در هر یک از مراحل مختلف واردات، تولید یا توزیع کالاها و خدمات، توسط خریدار، پرداخت می شود و آن خریدار نیز در حین فروش کالا یا خدمت آن را از خریدار بعدی دریافت می کند و این زنجیره، ادامه دارد تا کالا و خدمت به دست مصرف کننده نهایی برسد.
پس در نهایت پرداخت کننده مالیات ارزش افزوده مصرف کننده نهایی کالا یا خدمت ارائه شده، می باشد؛ اماارائه دهندگان یا عرضه‌ کنندگان کالاها و خدمات که به‌ صورت درصدی از بهای فروش کالاها یا خدمات، در زمان فروش از خریداران، مالیات ارزش افزوده، اخذ کرده اند، باید پس از کسر مالیات پرداختی خود، از مالیات دریافتی از خریدار، مابقی آن را به‌ صورت دوره‌ای، به سازمان امور مالیاتی کشور، واریز نمایند.
در حال حاضر، مالیات بر ارزش افزوده، به صورت خود اظهاری مشمولان یا مودیان مالیاتی، تعیین و محاسبه می شود؛ به این معنا که مشمولان، خودشان می بایست مالیات بر ارزش افزوده را با استفاده از اظهارنامه مالیاتی، مشخص کرده و به سازمان امور مالیاتی، پرداخت نمایند و در مرحله اول، رسیدگی و تشخیص این مالیات به عهده سازمان امور مالیاتی نیست و به اظهارنامه مالیات ارزش افزوده اشخاص، اعتماد می شود.
گفتنی است که ثبت نام اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، بر خلاف گذشته که با تکمیل فرم های اظهارنامه مالیاتی به صورت کاغذی، انجام می شد، در سال 1402، به صورت الکترونیکی، قابل انجام می باشد.

مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده: 

 اظهارنامه ارزش افزوده نیز، باید توسط مودیان، تنظیم و در سامانه ثبت اظهارنامه ارزش افزوده ثبت شود؛ متقاضیان استعلام میزان مالیات بر ارزش افزوده می توانند از همین طریق، اقدام نمایند. به طور کلی، ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، به صورت دوره ای یا فصلی است و مودیان، باید برای هر فصل از سال، ظرف مهلت 15 روز پس از پایان آن فصل، اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را تکمیل و ثبت نمایند.
بنابراین، قاعدتا مهلت ارسال و ثبت نام اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده​، برای فصل یا دوره بهار، تا پایان روز 15 تیر ماه خواهد بود و تا پایان این روز، باید مودیان، نسبت به تکمیل و ثبت اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، اقدام نمایند؛ هر چند در مواردی، زمان ثبت نام اظهارنامه ارزش افزوده، تمدید می شود.
لازم به ذکر است که اگر مودیان، در موعد مقرر، نسبت به ثبت نام اظهارنامه ارزش افزوده و تکمیل ارسال ثبت نام اقدام نکنند، به میزان 50 درصد مالیات متعلقه، به عنوان جریمه، تعیین می شود که در صورت امتناع مجدد از پرداخت جریمه مزبور، مشمولان، باید جریمه ای معادل ماهانه، 2 درصد مالیات متعلقه را نیز بپردازند.

 ورود به سامانه پیش ثبت نام ارزش افزوده و مراحل ثبت اظهارنامه ارزش افزوده:

ثبت و تکمیل اظهارنامه ارزش افزوده، نیازمند ثبت نام مودیان مالیاتی، در سایت سازمان امور مالیاتی کشور می باشد و پس از ثبت نام اظهارنامه ارزش افزوده سال ۱۴۰۲​ و تکمیل اطلاعات، می توان نسبت به ارسال آن، اقدام نمود.

1-از مراحل ثبت نام اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، مودیان مالیاتی باید، عبارت سامانه مالیات بر ارزش افزوده را در کادر جستجوی مرورگر خود، وارد نموده و مطابق تصویر زیر، وارد سامانه عملیات الکترونیکی مالیات بر ارزش افزوده، به نشانی evat.ir شوند. لازم به ذکر است، برای استفاده از سایر خدمات مالیاتی،می توانید به سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی tax.gov.ir وارد شوید.واظهارنامه ارزش افزوده را به صورت الکترونیکی به ثبت برسانید.

2-در صورتی که قبلا، در این سامانه، ثبت نام، انجام شده باشد، مودیان، می توانند از قسمت سمت راست صفحه، نام کاربری و کلمه عبور خود، به همراه کد امنیتی را وارد کرده و پس از ورود به حساب کاربری خود، اقدام به ثبت نام اظهارنامه ارزش افزوده و ارسال آن نمایند و در غیر این صورت، باید با انتخاب گزینه " مراحل انجام ثبت نام "، نام کاربری و کلمه عبور دریافت کرده و سپس، اظهارنامه ارزش افزوده را تکمیل نمایند.

3-در این مرحله، مشخصات کاربری مودی مالیاتی در قسمت سمت چپ صفحه نمایان می شود. در صورت صحت اطلاعات، برای ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، باید از قسمت سمت راست صفحه، نوع اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده ای که قصد ثبت آن را دارید، انتخاب نموده که در حالت عادی، اظهارنامه ارزش افزوده عادی است؛ مگر اینکه، برای برخی کالاهای دیگر، همچون سوخت، دخانیات، یا موارد آلاینده باشد که مورد مربوطه، انتخاب می شود.

4-در ادامه نحوه ثبت نام اظهار نامه مالیاتی ارزش افزوده می بایست، سال عملکرد و دوره آن، به صورت دقیق، قید شده و پس از درج میزان سرمایه ثبت شده، گزینه ورود، انتخاب شود. به عنوان مثال، اگر قصد دارید، برای سال 1402، در دوره اول ( بهار ۱۴۰۲​ ) اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، ثبت کنید، باید در این قسمت، آن را مشخص نمایید.

5-در این مرحله، فرم اظهارنامه مالیات ارزش افزوده شخص مودی، نمایش داده می شود که برخی از اطلاعات مربوطه، از جمله اطلاعات هویتی، اطلاعات ثبتی مربوط به شرکت، همچون آدرس و کد پستی و کد اقتصادی شرکت و مواردی از این قبیل، قابل مشاهده هست که نیازی به ورود اطلاعات، توسط مشمولان نمی باشد و این اطلاعات، غیر قابل تغییر هستند.
اما آنچه که در ارتباط با ثبت و تکمیل اظهارنامه مالیات ارزش افزوده، مهم و ضروری است، تکمیل ردیف های مربوط به جدول اطلاعات فروش و صادرات کالاها و خدمات است که در ردیف اول، باید مبلغ فروش کالاها و خدماتی که مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند، وارد شود که پس از ورود این مبلغ، در قسمت ستون رو به روی آن، میزان مالیات و عوارض متعلق به آن، به صورت خودکار و اتوماتیک درج می شود.

6-همچنین علی رغم اینکه به فروش کالاها و خدمات معاف از مالیات، مالیات ارزش افزوده ای تعلق نمی گیرد، ثبت و تکمیل مبلغ مربوط به آن، در اظهارنامه، ضرروی است که طبیعتا در ستون رو به روی آن، مالیات و عوارضی، مشخص نخواهد شد؛ این موضوع در خصوص ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی نیز وجود دارد. لازم به ذکر است، میزان مالیات ارزش افزوده برای سال 1402، مرکب از مالیات 6 درصد و عوارض تعیین شده 3 درصدی 6سپس در جدول شماره دو، اطلاعات مربوط به خرید و واردات کالاها و خدمات، شامل خرید کالاها و خدمات مشمول پرداخت مالیات و همچنین، خرید کالاها و خدماتی که مشمول پرداخت مالیات نیستند، نیز باید به صورت دقیق، قید شود. علاوه بر این، اطلاعات واردات کالاها و خدمات مشمول و معاف از مالیات بر ارزش افزوده را باید، در کادرهای مربوطه، تکمیل نمود.
در انتهای این جدول، کادری قابل مشاهده است که جمع خرید و واردات و مالیات و همچنین، مالیات و عوارض تعلق گرفته به آنها به صورت تفکیک شده، قابل مشاهده است.

7-در جدول که مربوط به محاسبه مالیات ارزش افزوده و عوارض پرداختی قابل کسر یا استرداد است، در ردیف اول، جمع کل مالیات پرداخت شده و جمع کل عوارض پرداخت شده، قابل ملاحظه است که به صورت خودکار، با توجه به اطلاعات جدول 2، تکمیل شده است.
اما در ردیف دوم، می توان مالیات ها و عوارض پرداختی که از مالیات های فروش، قابل کسر یا استرداد نمی باشند را وارد کرد. این مبلغ، شامل مجموعه هایی است که خریدهای مشمول ارزش افزوده، انجام می دهند؛ اما فروش آن کالاها، معاف از پرداخت مالیات ارزش افزوده است.
لذا، در این صورت، مالیات پرداخت شده در زمان خرید، قابل استرداد نبوده و از مبلغ مالیات دریافتی فروش نیز قابل کسر نمی باشد. در ردیف سوم نیز مانده مالیات و عوارض پرداختی که قابل کسر از مالیات های فروش یا استرداد می باشد، به صورت خودکار، توسط سامانه، محاسبه و تکمیل می شود و نیازی به ورود اعداد نیست.

8-در این مرحله از ثبت نام اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، برای محاسبه مانده مالیات و عوارض، جدول ب، نشان داده می شود که مبلغ مالیات و عوارض خرید و فروش، از هم کسر می شوند و مبلغ نهایی یا مانده بدهی یا بستانکاری مودی مالیات ارزش افزوده، تا پایان همان فصل، در ردیف چهارم، قابل مشاهده خواهد بود. در صورتی هم که در دوره مالیاتی فصل قبل  مودی، بستانکار باشد و در حساب مالیات ارزش افزوده خود، اعتبار داشته باشد، در ردیف سوم نشان داده می شود.
9-در آخرین مرحله از نحوه تکمیل و ثبت نام اظهارنامه ارزش افزوده، مودی مالیات ارزش افزوده، باید در مورد اضافه پرداخت مالیاتی، تصمیم گیری نماید. اگر مودی، طبق جدول قبل، بستانکار باشد، در انتهای اظهارنامه مالیاتی، می تواند یکی از این دو گزینه را انتخاب کند:
یا اینکه مبلغ بستانکاری را به فصل بعدی، منتقل کند تا این مبلغ، در حساب ارزش افزوده فصل بعدی، لحاظ شود و یا اینکه درخواست استرداد یا پرداخت مبالغ بستانکاری را داشته باشد تا پس از ارائه درخواست به سازمان امور مالیاتی، این مبلغ به حساب وی، در خاتمه نیز با تایید کردن صحت اطلاعات وارد شده، در خصوص مالیات ارزش افزوده، نام و نام خانوادگی وارد کننده اطلاعات را وارد کرده و یکی از گزینه های ثبت موقت ( در صورتی که هنوز قصد نهایی کردن و ارسال اظهارنامه مالیات ارزش افزوده را ندارید ) و یا تایید و مرحله بعد را انتخاب نمایید.

 استعلام مالیات بر ارزش افزوده وجرائم عدم تسلیم اظهارنامه ارزش افزوده

جرایم ارزش افزوده طبق ماده ۲۲ و ۲۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده که دانستن این موارد برای هر فعال اقتصادی مفید و لازم است.

ماده ۲۲ : مؤدیان مالیاتی در صورت انجام ندادن تکالیف مقرر در این قانون و یا در صورت تخلف از مقررات، علاوه بر پرداخت مالیات و جریمه تأخیر، مشمول جریمه ای به شرح زیر می‌گردند:

۱- عدم ثبت نام مؤدیان در مهلت مقرر معادل هفتاد وپنج درصد (۷۵%) مالیات متعلق تا تاریخ ثبت نامه یا شناسایی حسب مورد.

۲- عدم صدور صورتحساب معادل یک برابر مالیات متعلق.

۳- عدم درج صحیح قیمت در صورتحساب معادل یک برابر مابه التفاوت مالیات متعلق.

۴- عدم درج وتکمیل اطلاعات صورتحساب طبق نمونه اعلام شده معادل بیست وپنج درصد (۲۵%) مالیات متعلق.

۵- عدم تسلیم اظهارنامه از تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد حسب مورد، معادل پنجاه درصد (۵۰%) مالیات متعلق.

۶- عدم ارائه دفاتر یا اسناد و مدارک حسب مورد معادل بیست وپنج درصد (۲۵%) مالیات متعلق.

ماده ۲۳ : تأخیر در پرداخت مالیات های موضوع این قانون در مواعد مقرر، موجب تعلق جریمه ای به میزان دو درصد (۲%) در ماه، نسبت به مالیات پرداخت نشده ومدت تأخیر خواهد بود.

وظایف مودیان مالیات بر ارزش افزوده

۱- ثبت نام در سیستم مالیات بر ارزش افزوده طبق ضوابط مندرج در فراخوان های سازمان امور مالیاتی و دریافت گواهی ثبت نام.

انجام ثبت نام از طریق سایت evat.ir و مطابق شرایط و روال خاصی که توسط سازمان امور مالیاتی مشخص شده انجام می شود.

۲- صدور صورتحساب در قبال عرضه کالا و خدمات مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده با رعایت موارد و نمونه اعلام شده .

۳- دریافت مالیات از خریداران کالا یا خدمات در زمان عرضه کالا یا خدمات به آنان.

۴- پرداخت مالیات کالاها یا خدمات دریافتی به فروشندگان یا اراده دهنگان خدمات.

۵- ثبت و نگهداری اسناد و مدارک مربوط به ارزش افزوده از جمله فاکتورها و رسیدهای مالیاتی به مدت ده سال بعد از سال مالی مربوطه.

۶- به کار بردن دفاتر، صورتحسابها و یا سایر وسایل و روشهای نگهداری حساب که از طرف سازمان امور مالیاتی تعیین می گردد.

۷- تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده در زمان قانونی.

۸- انجام تسویه حساب مالیاتی در پایان دوره های مالیاتی سه ماهه حداکثر ظرف مدت پانزده روز از تاریخ انقضاء ارسال اظهارنامه.

 مشاهده اظهارنامه ارزش افزوده و نحوه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده

اظهارنامه ارزش افزوده برای اشخاص حقیقی

اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی، در دو قالب اظهارنامه انفرادی و مشارکتی قابل تسلیم می باشد. که پس از انجام ثبت نام الکترونیک، با وارد نمودن اقلام اطلاعاتی مورد درخواست در سامانه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، اطلاعات هویتی، واحد کسبی، حساب های بانکی، مجوزهای فعالیت و دیگر اطلاعات شخص حقیقی از سامانه ثبت نام دریافت و در اظهارنامه نمایش داده می شود.

تسلیم اظهارنامه با استفاده از اطلاعات ثبت نام امکان پذیر می باشد. بنابراین ضروری است مودیان نسبت به تکمیل ثبت نام، رفع ایرادات احتمالی این مرحله از طریق سامانه ثبت نام اقدام نمایند. اطلاعاتی که از این سامانه دریافت می شوند، غیرقابل ویرایش است به همین خاطر می بایست پس از ویرایش اطلاعات و تایید آن جهت بروزرسانی اطلاعات در سامانه اظهارنامه مالیاتی از گزینه دریافت اطلاعات هویتی استفاده نمایید.

در خصوص واحدهای مشارکتی تنها تکمیل یک اظهارنامه کافی است و نیازی به ارائه اظهارنامه انفرادی به تفکیک شرکاء نمی باشد. اطلاعات شرکاء در واحدهای مشارکتی از سامانه ثبت نام الکترونیکی بارگزاری خواهد شد لذا در صورت عدم ثبت اطلاعات لازم (از جمله اطلاعات شرکاء...) می بایست شریک اصلی نسبت به تکمیل اطلاعات در سامانه ثبت نام اقدام نماید.

اظهارنامه ارزش افزوده برای اشخاص حقوقی

تسلیم الکترونیکی اظهارنامه با استفاده از اطلاعات ثبت نام امکان پذیر می باشد. بنابراین ضروری است مودیان نسبت به تکمیل اطلاعات، رفع ایرادات احتمالی این مرحله از طریق سامانه ثبت نام الکترونیکی  اقدام نمایند. اطلاعاتی که از این سامانه دریافت می شوند، غیرقابل ویرایش است. درصورت لزوم پس از ویرایش اطلاعات و تایید آن، جهت بروزرسانی اطلاعات در سامانه اظهارنامه مالیاتی از گزینه دریافت اطلاعات هویتی استفاده نمایید.
قبل از تایید نهایی، نسخه پیش نویس تکمیل شده را از سیستم اخذ و به دقت بررسی فرمایید سپس اقدام به تایید نهایی نمایید. ارسال الکترونیکی اظهارنامه به منزله تسلیم قانونی اظهارنامه تلقی خواهد گردید و نیازی به ارائه اظهارنامه چاپ شده به اداره امور مالیاتی ذیربط نخواهد بود.

سامانه صدور قبض مالیات ارزش افزوده و پرداخت الکترونیک

این سیستم جهت صدور شناسه قبص و شناسه پرداخت بصورت آنلاین و پرداخت مالیات آنلاین طراحی شده است. جهت استفاده از این سیستم شما باید در سیستم ثبت نام کد اقتصادی اطلاعات خود را وارد کرده و سپس اطلاعات کاربری خود را کتبی و در قالب نامه دریافت کرده باشید. جهت ورود به سیستم پرداخت الکترونیک مالیات شما نیاز به داشتن نام کاربری و کلمه عبور دارید.

برای اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه کنید:

ثبت شرکت و راهنمای مدارک ثبت شرکتها

مالیات چیست؟

جهت کسب اطلاعات بيشتر و مشاوره رايگان ميتوانيد با

موسسه حقوقي ثبت سفير تماس بگيريد