دردسر های عدم ثبت صیغه محرمیت
صیغه محرمیت
صیغه محرمیت در عرف قراری است که بیشتر میان پسر و دختری که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند و در بیشتر مواقع به اصرار خانواده‌ها جهت آشنایی بیشتر، گذاشته می‌شود. صیغه محرمیت به اصطلاح «خوانده» می‌شود تا معاشرت دختر و پسر در مدت آشنایی از نظر شرعی، حلال باشد. هر چند که بعضی از فقها معتقدند که می‌توان در ضمن صیغه محرمیت جهت آشنایی قبل از ازدواج شرط «عدم استمتاع جنسی» گذاشت ولی از نظر بیشتر فقها چنین شرطی به علت اینکه خلاف مقتضی عقد نکاح ، یعنی علت اصلی ازدواج است، پذیرفته نیست.
لذا از نظر قانونی و شرعی آثار و تبعات حقوقی که از این رابطه به وجود می‌آید مانند ازدواج موقت است که در اصطلاح فقهی به آن «متعه»هم می‌گویند. از منظر قانونی پدیده‌ای به نام صیغه محرمیت در قوانین کشور ما وجود ندارد. به همین جهت لازم است دختران و پسران و اولیای آنان از همه ی آثار حقوقی این رابطه مطلع باشند تا بعد از آن دچار دردسر نشوند، به این دلیل که صیغه محرمیت از نظر حقوقی چیزی نیست جز ازدواج آنهم از نوع موقت اش.
«در قانون دو نوع عقد نکاح بیشتر وجود ندارد,نکاح دائم و منقطع و آنچه تحت عنوان صیغه محرمیت یا دیگر موارد مشابه در میان مردم رایج است در عالم حقوق همان نکاح منقطع نامیده می‌شود. ازدواج موقت یا به تعبیر حقوقی «نکاح منقطع» برابر ماده 1075 قانون مدنی عبارت است از به وجود آمدن علقه زوجیت بین زن و مردی که مانعی جهت نکاح نداشته باشند برای مدت معین با این قید که در عقد موقت تعیین مقدار معین مهریه از شرایط صحت عقد محسوب می‌شود.»
بیشتر : تفاوت بین ازدواج دائم و ازدواج موقت( کلیک کنید)
عقدی که ثبت نشود دچار چه دردسر هایی خواهد شد؟
عدم ثبت صیغه محرمیت (ازدواج موقت) و اینکه قانونگذار الزامی جهت این کار در نظر نگرفته است زنان جوانی را بعضاً بیشتر از آنکه لذت و شیرینی زندگی مشترک را بچشند، دچار مخمصه‌های حقوقی کرده است. فرزند ملحق به این رابطه اگرچه مشروع است اما به دلیل عدم ثبت بعضاً برای مادر دردسرساز است و اثبات مشروعیت آن چالش بزرگی برای زنان جوانی است که با این مسأله دست به گریبان هستند.
«اثرات ثبت نکاح منقطع بیشتر از همه در حفظ حقوق زوجه خود را نشان می‌دهد اولاً اگر چه در نکاح موقت اصل این است که نفقه به زوجه تعلق نمی‌گیرد ولی در صورتی که این شرط در ضمن عقد لحاظ شود، زوج موظف است که نفقه بپردازد. دوما زوجه عقد موقت از همسر خود ارث نمی‌برد باز هم مگر اینکه ضمن عقد شرط شده باشد. در خصوص فرزندان به وجود آمده از عقد موقت هم باید گفت این فرزندان از همه ی حقوقی که قانون برای اولاد در نظر گرفته بهره‌مند خواهند بود و در این خصوص تفاوتی بین اولاد ناشی از عقد دائم و موقت وجود ندارد. با توجه به موارد بالا ثبت واقعه عقد موقت به گونه ای که در دادگاه قابل استناد باشد اعم از ثبت محضری در دفترخانه یا به نحو مکتوب می‌تواند آثار حقوقی ناشی از سه مورد فوق را برای زوجه و اولاد ناشی از این نوع عقد فراهم آورد در غیر این صورت اثبات واقعه عقد موقت در دادگاه بسیار سخت و در پاره‌ای از موارد غیر ممکن می‌کند.»
درچه مواردی ثبت عقد موقت الزامی است؟
نکاح موقت نیز تابع موازین شرعی و مقررات قانون مدنی است و ثبت آن در موارد زیر الزامی است:
1-باردارشدن زوجه
2-توافق طرفین
3-شرط ضمن عقد
تبصره ـ ثبت وقایع موضوع این ماده و ماده (20) این قانون در دفاتر اسناد رسمی ازدواج یا ازدواج و طلاق مطابق آیین نامه‌ای است که ظرف یک سال با پیشنهاد وزیر دادگستری به تصویب رئیس قوه قضائیه می‌رسد و تا تصویب آئین نامه مذکور، نظام نامه‌های موضوع ماده (1) اصلاحی قانون راجع به ازدواج مصوب 1316/2/26 کماکان به قوت خود باقی است.»
قابل بیان است آئین نامه اجرایی این ماده قانونی در بهمن ماه سال 93 تصویب شده است. ضمانت اجرای الزام مرد به ثبت این موارد نکاح هم در ماده 49 همین قانون بیان شده که مقرر می دارد: «در صورتی که مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مورد هایی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می‌شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.»
اثبات رابطه زوجیت در دادگاه
«رسیدگی به این موارد بر اساس ماده 8 قانون حمایت از خانواده و بر اساس اصول آئین دادرسی در صلاحیت دادگاه خانواده محل اقامت خوانده یا آخرین محل سکونت وی در صورت خروج از کشور یا مشخص نبودن محل اقامت وی خواهد بود. مادر قادر است با مراجعه به دادگاه خانواده و اثبات واقعه ازدواج موقت که به تبع آن الحاق فرزند به پدر ثابت خواهد شد پدر را ملزم به دریافت شناسنامه برای فرزند نماید این عمل باعث تعلق ارث و دیگر حقوق به چنین فرزندی خواهد شد.»
حتی در صورتی به پدر فرزند هم دسترسی نباشد جای نگرانی نیست؛ به این دلیل که تبصره ماده شانزده قانون ثبت احوال مقرر کرده است در صورتی که ازدواج پدر و مادر شرعی باشد، اما به ثبت رسمی نرسیده باشد، چنانچه که پدر به هر علت حضور نداشته باشد و به مدارک وی نیز دسترسی وجود نداشته باشد، مادر باید جهت صدور شناسنامه یک طرفه از دادگاه حکم «امین موقت» اخذ کند. با دریافت حکم امین موقت، مادر سمت قانونی پیدا کرده و قادر است با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به صدور شناسنامه یک طرفه مادری، با نام خانوادگی خود اقدام کند.»
مانند همیشه احتمالاً اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی بهترین راهکار خواهد بود، به ویژه آنکه نهادهای مسئول قادرند دفترداران ازدواج یا روحانیونی که محل رجوع مردم قرار می‌گیرند را موظف کنند که در این زمینه به مراجعان خود آگاهی کافی داده و آثار حقوقی به اصطلاح صیغه محرمیت را برای آن ها شرح دهند.
...................................................................................................................
همچنین این مطالب می تواند برای شما جالب باشد:
ازدواج سفید چیست و در ایران چگونه است؟( کلیک کنید)
ازدواج بدون اذن پدر ( کلیک کنید)
مجازات عدم ثبت ازدواج موقت ( کلیک کنید)
جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان میتوانید با
موسسه حقوقی ثبت سفیر تماس بگیرید
